Josaphat

Woningen Bedrijven Groen Voorzieningen Recreatie Gemengde projecten

Wonen en werken in een park: dat is het visitekaartje van de toekomstige gemengde en duurzame wijk die op het verlaten spoorwegterrein van het voormalige rangeerstation Josaphat is gepland.

Dit uitgestrekte peervormige terrein is weinig bekend en ligt verborgen tussen de Leopold III-laan, de Gilisquetlaan en de Wahislaan. Deze laan scheidt het gebied van het Josaphatpark, waarmee het soms wordt verward. Aan de top van dit uitgestrekte gebied van 24 hectare vinden we het station Evere, op NMBS-lijn 26. Die spoorweg verdeelt de peer nu nog in tweeën, maar in de toekomstige plannen worden die met elkaar verbonden. De ligging op een lijn van het toekomstige GEN, dat nu al een beter bereik heeft doordat de Schuman-Josaphattunnel in bedrijf is genomen, is een van de grote troeven voor de ontwikkeling van een nieuwe duurzame wijk (snelle verbinding naar de luchthaven, de Europese wijk en andere bedrijfsgebieden).

Op dit moment bestaat het gebied uit een braakliggend terrein aan weerszijden van de spoorlijn en een industrieterrein dat aan de sporen ligt.

Rol van de MSI

De MSI (toen MVV) heeft het terrein aangekocht van het Fonds voor Spoorweginfrastructuur (FSI). Het is gesaneerd en verschillende denkpistes zijn onderzocht samen met Brussels Gewest en de gemeenten.

Dit onderzoek leidde tot de opstelling van een richtplan, dat de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in maart 2014 heeft goedgekeurd. Daarna zijn er een groot aantal technische onderzoeken uitgevoerd, gecoördineerd door de MSI, om de eerste opties verder uit te werken, te bekrachtigen en te verbeteren. Het plan werd eveneens onderworpen aan een milieueffectenrapport (MER) om ervoor te zorgen dat de nieuwe wijk harmonieus wordt geïntegreerd in de omgeving.

De volgende opties werden ontwikkeld:

het terrein verbinden met de omringende wijken, kiezen voor een ontwikkeling die de functie als groene long (de groene ruimten nemen voortaan 40% van de oppervlakte van het ontwerp van RPA in, dat is bijna 13,5 ha);
maximum 1.200 woningen bouwen. Er zouden onder meer 323 sociale woningen en 215 middenklassewoningen komen, die inspelen op de behoefte aan betaalbare woningen voor de bewoners van het gewest. Er gelden twee absolute principes: een sociale mix binnen het stratenblok en de kwaliteit van de woningen die allemaal rechtstreeks uitkomen op een park;
gedurende de ontwikkeling van de wijk geleidelijk aan alle nodige voorzieningen vestigen om te voorzien in de behoeften en wensen van de toekomstige bewoners en de huidige buurtbewoners, zoals scholen, crèches en sportieve, culturele en recreatieve voorzieningen;
het industrieterrein met voorzieningen uitrusten, moderniseren en herwaarderen zodat het wordt uitgebouwd tot een in ecologisch en stedelijk opzicht hoogwaardige wijk met bedrijven en economische functies.

Het totale onderzoek heeft geleid tot de goedkeuring door de gewestregering van een ontwerp-Richtplan van Aanleg (RPA). Na openbaar onderzoek en een consultatieprocedure van de instanties kan de gewestregering dan een RPA aannemen dat onmiddellijk operationeel zal zijn.

De MSI gebruikt de periodes waarin de procedures lopen voor de goedkeuring van de strategische en verordenende planning om de operationalisering van het terrein voor te bereiden op twee niveaus. Ten eerste heeft de MSI een overheidsopdracht gelanceerd via een concurrentiedialoog die zal leiden tot de aanstelling van een ontwikkelaar voor de realisatie van een eerste ontwikkelingsfase bestaande uit ongeveer 650 publieke en private woningen in het zuiden van de site. Ten tweede coördineert de MSI de interventies voor de ontwikkeling en inrichting die de diverse overheidsactoren uitvoeren om het terrein bouwrijp te maken, de groenvoorzieningen aan te leggen en de voorzieningen en woningen te bouwen.

De eerste werkzaamheden op het terrein betreffen het bouwrijp maken van de grond en het aanleggen van een park van 2,7 hectare. Het budget voor deze investeringsfase komt uit het Belirisfonds. De bouw van de woningen en voorzieningen zal zo snel mogelijk beginnen en zal zich uitstrekken over een periode van ongeveer 12 jaar.